TIRANË– Investimet e huaja direkte shënuan një rekord të ri historik për vitin 2022. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë ato arritën vlerën e 1.37 miliardë eurove, në rritje me 33% krahasuar me një vit më parë. Edhe tremujori i fundit i vitit 2022 shënoi një vlerë rekord për sa i takon flukseve tremujore të investimeve.
Për tremujorin e katërt të vitit, investimet e huaja direkte u vlerësuan nga Banka e Shqipërisë në 388 milionë euro, me rritje vjetore prej 28%. Injektimi me kapital të ri shënoi 184 milionë euro, rreth të njëjtit nivel si një vit më parë. Ndërkohë që, kategoria fitimi i riinvestuar u zgjerua me 69% në terma vjetorë dhe shënoi 199 milionë euro.
Pikërisht fitimet e riinvestuara kanë qenë faktori më përcaktues në shifrat rekord të investimeve të huaja gjatë vitit të kaluar. Sipas Bankës së Shqipërisë, për të gjithë vitin 2022 fitimi i riinvestuar përbënte më shumë se 53% të totalit të investimeve të huaja direkte.
Në vitet e fundit, fitimet e riinvestuara në vlerë kanë rritur flukset e reja të investimeve të huaja direkte dhe kanë kompensuar një pjesë të rënies së flukseve të reja investuese nga jashtë. Sipas Bankës së Shqipërisë, gjatë tremujorit të katërt 2022, flukset valutore hyrëse në formën e investimeve të huaja direkte ishin të përqendruara kryesisht në sektorin e hidrokarbureve në masën 17%, ndërmjetësimit financiar në masën 17%, e energjitikës, në masën 11%, si dhe komunikacionit, në masën 11%.
Vlerat e mëdha të fitimeve të riinvestuara janë tipike veçanërisht në sektorë si nxjerrja e hidrokarbureve apo shërbimet bankare dhe financiare. Çmimet e larta të naftës bruto duke filluar nga fundi i vitit 2021 dhe pjesës më të madhe të vitit 2022 kanë luajtur një rol pozitiv në nxitjen e investimeve të reja, me qëllim shtimin e sasive të prodhimit.
Edhe sektori financiar dhe veçanërisht ai bankar përgjithësisht karakterizohet nga përdorimi i një pjese të madhe të fitimeve me qëllim rritjen e kapitalit, për të mbështetur zmadhimin e aktivitetit të bankës. Por, në vitet e fundit, fitimet e riinvestuara në sektorin bankar janë shtuar edhe për shkak të kërkesave më të mëdha për kapital, të vendosura nga Banka e Shqipërisë.
Për sa i takon flukseve të investimeve të reja, një sektor që ka shënuar rritje të ndjeshme në vitet e fundit ka qenë ai i pasurive të paluajtshme. Të dhënat e plota vjetore për investimet sipas sektorëve nuk janë ende të disponueshme, por deri në fund të 9-mujorit 2022 investimet e huaja në pasuri të paluajtshme arritën vlerën e 225 milionë eurove, në rritje me 60% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të mëparshëm.
Blerjet e shtetasve të huaj po bëhen një faktor me peshë në tregun e pronave në Shqipëri. Sipas agjentëve të tregut, kërkesa në këtë segment ka luajtur një rol të konsiderueshëm në rritjen e çmimit të pronave.
Falë pozicionit gjeografik të Shqipërisë, klimës, sistemit të favorshëm të taksimit dhe çmimeve më të ulëta në krahasim me vendet ku jetojnë, gjithnjë e më shumë shtetas të huaj po vendosin të investojnë në prona në Shqipëri, sidomos në zonat bregdetare./Monitor
