TIRANË– Rritja e agregatit monetar M2 vitin e kaluar shënoi nivelin më të ulët që prej vitit 2018. Agregati monetar M2 jep vlerën e parasë jashtë bankave dhe depozitave bankare të rezidentëve në lekë (përjashtuar depozitat e qeverisë) dhe përfaqëson rrjedhimisht vlerën e ofertës monetare në monedhën vendase. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se në fund të muajit dhjetor 2022, rritja e agregatit monetar M2 me bazë vjetore ishte në nivelin 2.3%, nga 6.5% që kishte qenë një vit më parë dhe 13.8% që kishte qenë në fund të vitit 2020. Një rritje kaq e ulët e ofertës monetare në kekë nuk ishte shënuar që prej fundit të vitit 2018.
Frenimi i agregatit M2 është shënuar në të gjithë komponentët e tij përbërës. Rritja e llogarive rrjedhëse dhe depozitave pa afat në lekë u reduktua në 3.9%, nga 14.5% që kishte qenë një vit më parë. Ndërkohë, rënia e depozitave me afat në monedhën vendase u thellua më tej në 6.3%, nga 3.5% që kishte qenë një vit më parë. Treguesi i parasë jashtë bankave shënoi një rritje me 5.8%, nivel më i ulët se rritja prej 6.3% që ishte regjistruar në të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Rënia e agregatit monetar M2 duket rezultat i një politike monetare që prej marsit të vitit të kaluar ka marrë tipare më shtrënguese. Norma bazë e interesit u rrit gradualisht, nga minimum historik prej 0.5% në nivelin 2.75% në fund të muajit nëntor, ndërsa më datë 23 mars të këtij viti Banka e Shqipërisë ndërmori rritjen e radhës në nivelin 3%. Normalizimi i politikës monetare po reflektohet gradualisht në një rritje më të vogël të injektimit të parasë në ekonomi, në përpjekje për të zbutur presionet e forta inflacioniste.
Gjithashtu, një ndikim në ngadalësimin e ndjeshëm të rritjes së agregatit M2 mund të ketë dhënë edhe politika fiskale. Deficiti buxhetor vitin e kaluar pësoi rënie me më shumë se 8% krahasuar me një vit më parë, çka nënkupton se stimuli fiskal ka qenë më i ulët krahasuar me një vit më parë. Rritja e ngadalësuar e agregatit M2 është gjithashtu një faktor që mund të ketë ndikuar pjesërisht në forcimin e lekut në kursin e këmbimit valutor.
Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, kursi mesatar i këmbimit të euros për vitin 2022 zbriti në 119 lekë, 122.5 lekë që kishte qenë në vitin 2021. Por, gjysma e dytë e vitit solli një tendencë në dukshme drejt një mbiçmimi më të lartë të monedhës vendase. Për tremujorin e fundit 2022, Euro u këmbye mesatarisht me 116.4 lekë, ndërsa për muajin dhjetor kursi mesatar ishte edhe më i ulët, në nivelin 114.9 lekë./Monitor
