“Në mes të një ekspedite çiklizmi rreth jugut të këtij kombi ballkanik të izoluar prej kohësh, do të isha mësuar me rreziqet e rrugës. Jo shoferë të skicuar apo asfalt të thyer, shumica e shoferëve shqiptarë janë të respektueshëm për biçikletat, madje mirëpritëse, dhe gropat e dikurshme që gëlltitnin kamionët janë në përgjithësi të mbushura tani. Përkundrazi, pengesat ishin më piktoreske: fermerë të nderuar shalojnë anash mbi gomarë që mbajnë kuti me pjepër ose mollë; edhe një breshkë e pakujdesshme që dremitej në asfaltin e ngrohtë.
Turizmi në Shqipëri është një fraksion, si ai i Kroacisë dhe pjesa më e madhe është e përqendruar në qytetet kryesore ose përgjatë bregdetit. Megjithatë, në jugun kryesisht bujqësor të Shqipërisë, çiklizmi është një gëzim kryesisht i pazbuluar. Turi im tetë-ditor me guidë në qytetet, peizazhet dhe vendet antike më magjepsëse të Shqipërisë së Jugut, duke qëndruar në bujtina karakteristike dhe hotele me katër yje, më lejoi të shihja këtë vend të jashtëzakonshëm nga malet dhe qytetet e tij në majë të kodrave. E bëra gjithashtu në mënyrën të lehtë me një operator turistik, i cili gjithashtu shtrihej në një furgon mbështetës dhe lëvizte valixhet e mia çdo ditë.
Isha mirënjohës që udhërrëfyesi vendas, Erlisi lexoi menunë dhe mbushi tryezën tonë me perime të pjekura në zgarë, byrek, qofte dhe sallata me domate, kastravec dhe djathe të ngjashme me feta, që na u server në një enë balte dhe me speca të kuq dhe një fërgesë shumë të shijshme.
Udhëtimi jonë filloi në Qafë Thanë në liqenin e Ohrit. Duke iu afruar kufirit të Maqedonisë së Veriut në skajin jugor të liqenit, pamë një tjetër karakteristikë të kulturës shqiptare: bunkerët. Në vitet 1960, kur Hoxha u “përplas” fillimisht me Bashkimin Sovjetik dhe më pas me Kinën, dhe filloi ndërtimin e bunkerëve për të mbrojtur vendin e tij.
Shkojmë në Korçë, në pazarin e famshëm ku dy shekuj më parë, qindra dyqane shisnin mallra të Perandorisë Osmane. Dhe në një restorant, dëgjuam këngë melankolike, të lehta që kujtonin thënien “Qyteti i Serenatave”.
Si kudo ushqimet dhe pijet freskuese ishin me çmime të përballueshme. Ditën e nesërme ne shkuam në vende të mbushura me ah dhe pisha, statujat e kaluara që përkujtonin partizanët e Luftës së Dytë Botërore që luftuan pushtimin gjerman.
Atë natë hëngrëm troftë në një bujtinë, në fermë, përpara se të shkonin në kabinat tona prej druri. Duke vazhduar në jug, pemishtet u zëvendësuan me ullishte përpara se ne të shkonim në qendrën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s në Gjirokastër. Ky qytet i lashtë ofron pamje spektakolare nga lugina e Drinit deri në malin e Lunxhërisë dhe mbi shtëpitë osmane të lagjes së vjetër, me çatitë e tyre të veçanta me pllaka guri.
Megjithatë, për shumë njerëz, plazhet duket se janë më të pëlqyeshme më shumë se bazilikat, dhe bregdeti jonian i Shqipërisë, që shtrihet në veri nga Butrinti, tërheq më shumë turistë që adhurojnë diellin.
Duke ecur me biçikletë lart mbi breg gjatë dy ditëve në vijim, ne vështruam me ngjyrat e kaltërta të shndritshme që rrethonin plazhet e shumta, joshëse si çdo tjetër në Cefaloni apo Korfuz.
Ngjitja prej 1 000 metrash në Qafën e Llogorasë paraqet një sfidë të vështirë për çiklistët dhe unë isha mirënjohës për pamjet gjithëpërfshirëse të bregdetit. Ujqërit, drerët dhe shqiponjat e arta mund të dalloheshin në pyjet me pisha të Parkut Kombëtar të Llogorasë. Isha i pavëmendshëm ndaj jetës së egër, në vend të kësaj më emociononte rruga për në Gjirin e Vlorës dhe pishinën e lezetshme të hotelit që na priste”, përfundon Bloomfield./The Times
