TURQI- Pas dy dekadash në pushtet dhe më shumë se një duzinë zgjedhjesh, udhëheqësi autoritar i Turqisë Rexhep Tajip Erdogan di si të punojë në një dhomë. Në një kongres taksistësh në Stamboll, ata nuk ngopeshin me të.
Ai e kontrollonte turmën si dirigjenti i një orkestre. Ata brohoritën dhe duartrokitën – dhe përshëndetën opozitën – në shenjë. Vendi ishte një qendër kongresi buzë ujore në Stamboll, e ndërtuar gjatë kohës së tij si kryebashkiak i qytetit. Tubimi arriti në kulm ndërsa presidenti dha goditjen e tij të ndarjes: “Një komb, një flamur, një atdhe, një shtet”. Në atë kohë, shumë shoferë të moshuar ishin në këmbë, duke goditur me grusht në ajër ose duke ngritur njërën krah në një përshëndetje.
Ayse Ozdogan, një grua e veshur në mënyrë konservatore me shami, kishte ardhur herët me burrin e saj taksisti për të dëgjuar çdo fjalë të liderit të saj. Një paterica qëndronte në sediljen pranë saj. Ajo lufton për të ecur, por nuk mund të qëndrojë larg.
“Erdogan është gjithçka për mua”, -tha ajo me një buzëqeshje të gjerë. “Ne nuk mund të shkonim në spitale më parë, por tani mund të lëvizim lehtë. Kemi transport. Kemi gjithçka. Ai ka përmirësuar rrugët. Ai ka ndërtuar xhami. Ai ka zhvilluar vendin me trena të shpejtë dhe linja nëntokësore.”
Një vend i ndarë
Rivali i tij Kemal Kilicdaroglu, lideri laik i opozitës, mori 44.9%. Pra, elektorati në këtë vend të polarizuar u nda – të dy palët kundërshtuan në mënyrë të paepur, por vetëm 4% larg njëri-tjetrit. Një kandidat ultra-nacionalist, Sinan Ogan, mori një 5.2% të papritur, duke e shtyrë garën në një raund të dytë këtë të diel. Tani ai ka mbështetur presidentin Erdogan.
Pse shumica e votuesve kanë qëndruar me të pavarësisht krizës ekonomike dhe reagimit të ngadaltë të qeverisë ndaj tërmeteve të dyfishta katastrofike në shkurt, të cilët vranë të paktën 50,000 njerëz?
“Unë mendoj se ai është politikani [përfundimtar] teflon,” thotë profesor Soli Ozel, i cili jep leksione për marrëdhëniet ndërkombëtare në Universitetin Kadir Has të Stambollit. “Ai ka gjithashtu kontaktin e përbashkët. Nuk mund ta mohoni. Ai nxjerr fuqi. Kjo është një gjë që Kilicdaroglu nuk e ka.”
Z. Kilicdaroglu, i cili mbështetet nga një aleancë opozitare me gjashtë parti, dikur jepte shpresë dhe premtonte liri dhe demokraci. Por pas zhgënjimit të tij në raundin e parë, ai bëri një kthesë të fortë djathtas.
“Unë po shpall këtu se do t’i kthej të gjithë refugjatët në shtëpi pasi të zgjidhem President”, tha zoti Kilicdaroglu në një tubim zgjedhor të fundit.
Kjo përfshin më shumë se tre milionë sirianë që ikën nga lufta në shtëpi. Është një mesazh që shkon mirë në Turqi. Kushdo që të jetë presidenti i ardhshëm i Turqisë, nacionalizmi tashmë është fitues këtu.
Votuesit kanë zgjedhur parlamentin më nacionalist dhe konservator ndonjëherë, në të cilin koalicioni qeverisës i Partisë AK (Drejtësia dhe Zhvillimi) i zotit Erdogan ka mbajtur kontrollin.
Shekulli i ri turk
“Ajo që thotë qeveria ka ndikim te njerëzit. E shihni të reflektuar tek ata që keni më afër, madje edhe në familjen tuaj. Nëse kjo vazhdon, atëherë çfarë vjen më pas? Ne përfundojmë duke jetuar gjithmonë në gatishmëri, gjithmonë të tensionuar, gjithmonë në frikë”, ka thënë ai.
Kurse Zeynep ende shpreson për një epokë të re, por e di se mund të mos vijë. “Unë jam 21 vjeç dhe ata janë këtu për 20 vjet”.
Të dielën, votuesit do të shkojnë në qendrat e votimit për balotazhin e parë presidencial në historinë e tyre me vendin e tyre në një pikë kthese. Janë bërë gati 100 vjet që kur Turqia u themelua nga Mustafa Kemal Ataturku si një republikë laike.
Por Rexhep Tajip Erdogan po premton një “shekull të ri turk” nëse ai rizgjedh. Mbështetësit e tij thonë se ai do të japë më shumë zhvillim dhe një Turqi më të fortë. Ndërsa kritikët thonë se do të jetë më pak Ataturk, do të sjelli më shumë islamizim dhe një të ardhme më të errët./Përkthyer dhe përshtatur nga BBC
