Përplasjet anije-balenë janë një nga kërcënimet kryesore për mbijetesën e këtyre gjitarëve të mëdhenj detarë dhe urgjenca për të trajtuar këtë çështje është më e dukshme se kurrë. Studimet e fundit, duke përfshirë kërkimet e publikuara në Science, dhe punën e Fondacionit Botëror të Qëndrueshmërisë dhe programit Miku i Detit, ofrojnë një pamje të thellë të rrezikut global dhe zgjidhjeve të mundshme.
Harta e rreziqeve
Sipas një studimi të publikuar në Science, 92% e habitateve të cetaceve mbivendosen me rrugët globale të transportit. Të dhënat, të bazuara në hartimin e mbi 435,000 vendndodhjeve të balenave dhe rrugëve të afro 176,000 anijeve, theksojnë se më pak se 7% e zonave në rrezik miratojnë strategji zbutëse. Shpejtësia e anijes, shpesh duke kaluar 20 nyje, është një faktor kyç: ulja e saj nën 13 nyje mund të zvogëlojë ndjeshëm rrezikun e përplasjeve.
Këto të dhëna ndërthuren me kërkimin e Fondacionit Botëror të Qëndrueshmërisë, i cili ka analizuar ndikimin e përplasjeve në Zonat e Rëndësishme të Gjitarëve Detarë (IMMA), me fokus të veçantë në Detin Mesdhe. Këtu, specie të tilla si balena me fin dhe balena e spermës përballen me rreziqe të larta, të përkeqësuara nga intensiteti i trafikut detar.
Shtrirja globale e problemit
Problemi nuk kufizohet vetëm në Mesdhe. Studimi i publikuar në Science ka identifikuar zona me rrezik të lartë në Atlantikun e Veriut, ku balena e duhur është veçanërisht e prekshme për shkak të ngadalësisë së saj, dhe në Paqësor, ku rrugët e transportit ndërpriten me shtigjet migratore të llojeve të ndryshme të balenave. Përplasjet rrezikojnë jetën e cetaceve dhe mund të kenë ndikime të rëndësishme ekonomike dhe operacionale në kompanitë e transportit detar për shkak të dëmtimit të anijes dhe rreziqeve të mundshme për ekuipazhin.
Zgjidhje në dorë
Ndërhyrjet e propozuara janë duke reduktuar shpejtësinë e anijeve, duke ndryshuar rrugët dhe duke përdorur teknologji të avancuara për zbulimin e cetaceve, të tilla si kamerat infra të kuqe dhe sistemet e automatizuara të vëzhgimit. Friend of the Sea promovon gjithashtu certifikimin “Whale-Safe”, i cili njeh operatorët detarë që miratojnë praktika të qëndrueshme për të parandaluar përplasjet.
Një aspekt thelbësor është nevoja për ndërgjegjësim më të madh publik. Një sondazh i kryer nga Fondacioni Botëror i Qëndrueshmërisë zbuloi se 50% e publikut nuk është në dijeni të ashpërsisë së problemit. Paolo Bray, themeluesi i Friend of the Sea, thekson: “Vetëm nëpërmjet një kuptimi të gjerë të çështjes mund të shpresojmë të mobilizojmë burimet dhe mbështetjen e nevojshme për të zbatuar zgjidhje efektive.”
Rëndësia e Bashkëpunimit
Sfida e përplasjeve anije-balenë kërkon një përgjigje globale dhe të koordinuar. Studimet tregojnë se zbatimi i strategjive të menaxhimit në vetëm 2.6% të sipërfaqes së oqeanit mund të mbrojë pikat kryesore të nxehta. Fondacioni Botëror i Qëndrueshmërisë fton qeveritë, kompanitë e transportit detar dhe publikun që të bashkëpunojnë për t’i kthyer këto rekomandime në veprime konkrete.
Një angazhim për të ardhmen
Mbrojtja e cetaceve është një çështje e ruajtjes së biodiversitetit, sigurisë detare dhe përgjegjësisë globale. Gjigantët e detit, tashmë të shkatërruar nga gjuetia e shekujve, tani përballen me një kërcënim të ri që ne mund ta zbusim përmes shkencës, inovacionit dhe angazhimit kolektiv. Siç tregohet nga mbështetja e Agjencisë Italiane të Transportit dhe Logjistikës (ISLA) për studimin e Mikut të Detit, çdo hap drejt mbrojtjes së oqeaneve është një investim në të ardhmen tonë.
Nëpërmjet bashkëpunimit dhe zbatimit të masave parandaluese, ne mund të sigurojmë që balenat të vazhdojnë të enden nëpër oqeane dhe të luajnë rolin e tyre jetik në ekosistemet detare.
Kopja e plotë e studimit të Fondacionit Botëror të Qëndrueshmërisë (Dosja e goditjeve të anijes së balenës 2024) gjendet në faqen: Dosja e goditjes së anijes së balenës
Për më shumë informacion vizitoni Save the Whales
