Arsimi është një ndër sektorët që për fat të keq nuk po investohet sa duhet prej vitesh. Buxheti për Arsimin duket se nuk i përgjigjet nevojave të tij, por përpos kësaj sistemi ka edhe ngërçe të tjera që cënojnë cilësinë.
Sipas ekpertes në këtë fushë, Irsa Ruçi çoroditjen e gjithë sistemit e ka sjellë krahas buxhetit, mungesa e kulturës arsimore. Ruçi rendit për ‘News zone’ shkaqet e kësaj performance aspak në nivelet e pritshmërisë:
Mungesa e “kulturës arsimore” që ka sjellë edhe çoroditjen e gjithë sistemit, është një ndër politikat që duhet të kurohen në arsim. Paaftësia për të përgatitur të rinj krijues e prodhues me vizion, por thjesht riprodhues mekanik; mbetet një ndër ngërçet e sistemit.
Dhe burokracia shtetërore që promovon “tufën e letrave” e plotësimin e dosjes pa mëshuar tek cilësia, ka ndikuar në maninë me çertifikuar kartona, pa u përpjekur për të përthithur dije.
Duhet t’i japim vlerë dijes dhe jo letrës!
E sa shumë probleme të tjera që mbart arsimi, pikërisht nga mungesa e vizionit, duke u fokusuar në politika të ditës dhe jo politika afatgjata arsimore, të cilat duhet të jenë së paku 10 -të vjeçare!- shprehet Ruçi.
Sa është investuar ndër vite?
Shifrat zyrtare tregojnë një angazhim në rënie të qeverisë shqiptare në formën e shpenzimeve publike dhe të investimeve në sektorin e arsimit. Të dhënat tregojnë se në vitin 2021, shpenzimet publike për arsimin përfaqësojnë vetëm 3.1% të Prodhimit të Brendshëm Bruto të vendit. Në vitin 2014, kjo normë fiksohej pranë 3.3%. Në vitet në vijim shifra ka pësuar një rënie graduale, deri në vitin 2019, kur u rikthye më pranë shifrave të vitit 2014. Por, me pandeminë, norma i`u rikthye sërish rënies, duke zbritur pranë 3.1% në vitin 2021. Pavarësisht faktit se ndër vite janë trumbetuar disa politika publike me fokus arsimin, si librat falas, apo ndërhyrja në infrastrukturën shkollore, shifrat tregojnë krejt të kundërtën, se arsimi nuk ka marrë aspak më shumë fokus, përkundrazi, shpenzimet për sektorin kanë rënë.
Të tjera të dhëna, referuar shpenzimeve për arsimin, krahasuar me totalin e shpenzimeve publike flasin për një normë pranë 9.8% në vitin 2021, nga rreth 10.5% që ishte kjo normë në vitin 2014.
Ecuria e viteve të fundit tregon se që prej vitit 2014, deri në vitin 2019, shpenzimet për arsimin ndaj shpenzimeve totale publike janë rritur lehtë, por gradualisht, për të kulmuar pranë 11.4% në vitin 2019.
Shqipëria ka shpenzimet më të ulta publike për arsimin, së bashku me Irlandën në niveleuropian, pranë vetëm 3.1% të PBB. Mesatarja e Bashkimit Europian fiksohet pranë 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, ndërkohë që për vende si Islanda ngjitet deri në 7.7%. Pra, edhe me Europën diferencat janë të ndjeshme./ News Zone
