BRUKSEL– Këshilli miratoi të martën konkluzionet për procesin e zgjerimit dhe stabilizim-asociimit. Konkluzionet vlerësojnë situatën në secilin prej kandidatëve dhe partnerëve të BE-së, përcaktojnë udhëzime për prioritetet e reformës dhe riafirmojnë përkushtimin e Këshillit ndaj politikës së zgjerimit të BE-së. Në përputhje me metodologjinë e rishikuar të zgjerimit të miratuar nga Këshilli në vitin 2020, një fokus i fortë është vënë në reformat themelore në sundimin e ligjit, të drejtat themelore, zhvillimin ekonomik dhe konkurrencën, forcimin e institucioneve demokratike dhe reformën e administratës publike. Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme të BE-së miratoi gjatë takimit të 13 dhjetorit propozimin për t’i dhënë statusin e kandidatit Bosnje-Hercegovinës. Vendimi do të konfirmohet tani nga krerët e 27 BE-së në samitin e Këshillit Evropian, të planifikuar për 15 dhjetor. Kur bëhet fjalë për Malin e Zi, në konkluzione, Ministrat ranë dakord se përparësia më e madhe për përparimin e mëtejshëm në negociatat e anëtarësimit, dhe përpara se të shkohet drejt mbylljes së përkohshme të kapitujve të tjerë, mbetet përmbushja e standardeve të përkohshme të shtetit të së drejtës të përcaktuara në kapitullin 23 dhe 24.
“Këshilli u bën thirrje të gjithë aktorëve politikë në Mal të Zi të tregojnë përgjegjësi, të kapërcejnë polarizimin dhe u bën thirrje atyre që të përmbahen nga çdo veprim që mund të thellojë më tej krizën institucionale dhe të dëmtojë institucionet demokratike të vendit”, thuhet në dokumentin e Këshillit.
Ministrat inkurajojnë Malin e Zi të shtojë përpjekjet e tij, veçanërisht në fushat kritike si liria e shprehjes dhe medias dhe lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.
“Ndërsa pranon përparimin e bërë, Këshilli nënvizon nevojën për të përmirësuar historikun e hetimeve, ndjekjeve penale, dënimeve përfundimtare dhe sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale të Malit të Zi”.
Këshilli vlerësoi se Shqipëria ka bërë progres në bazat dhe veçanërisht në shtetin e së drejtës, veçanërisht duke zbatuar reformën gjithëpërfshirëse në drejtësi, e cila ka “përparuar në mënyrë të qëndrueshme dhe duke forcuar luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”.
BE i bën thirrje Shqipërisë që të përmbahet nga krijimi i çdo skeme apo mase të tillë si legjislacioni i amnistisë tatimore, i cili mund të “kompromisojë ose dëmtojë harmonizimin me acquis dhe politikat e BE-së, duke përfshirë procedurat dhe masat e BE-së që synojnë parandalimin e pastrimit të parave dhe evazionit fiskal”. Ministrat mirëpresin që procesi i verifikimit ka vazhduar të përparojë në mënyrë të qëndrueshme dhe ka prodhuar rezultate të prekshme. Lidhur me të drejtat themelore, Këshilli vazhdon t’i bëjë thirrje Shqipërisë që të bëjë përparim të prekshëm në lirinë e shprehjes.
Ministrat lavdërojnë fuqishëm Shqipërinë për bashkëpunimin e saj të qëndrueshëm në çështjet e politikës së jashtme dhe, në veçanti, përafrimin e plotë të saj me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së, duke përfshirë masat kufizuese të BE-së, një sinjal i fortë i angazhimit strategjik të Shqipërisë në rrugën e saj drejt BE-së.
Në pjesën e konkluzioneve për Maqedoninë e Veriut, Këshilli mirëpret që Komisioni Evropian tashmë ka avancuar punën e tij për të kryer shqyrtimin analitik të procesit të shqyrtimit të acquis të BE-së dhe pret përfundimin e këtij procesi. Ministrat mirëpresin që është bërë njëfarë progresi në fushën e bazave dhe në veçanti, në fushën e sundimit të ligjit, duke përfshirë luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, duke shtuar se nevojiten më shumë përpjekje. Këshilli i bën thirrje Maqedonisë së Veriut që të vazhdojë përpjekjet e saj për të forcuar të drejtat e mëtejshme themelore, lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes. Ministrat e BE-së mirëpresin progresin e vazhdueshëm në lidhje me forcimin e demokracisë dhe sundimit të ligjit në Kosovë. Ajo i bën thirrje Kosovës që të vazhdojë të përshpejtojë luftën kundër krimit të organizuar. Këshilli mirëpret dënimin e fuqishëm të Kosovës për luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, “orientimin e saj të qartë gjeostrategjik si dhe përafrimin e saj vullnetar me dhe zbatimin e vazhdueshëm të masave kufizuese të BE-së, veçanërisht kundër Rusisë dhe Bjellorusisë”. Për dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, Këshilli mirëpret vazhdimin e dialogut dhe përgëzon Përfaqësuesin e Lartë dhe EUSR-në për Dialogun Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor për angazhimin e tyre.
“Këshilli pret që Kosova të angazhohet në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja në mirëbesim dhe në frymën e kompromisit për të arritur një marrëveshje gjithëpërfshirëse ligjërisht të detyrueshme me Serbinë për normalizimin e marrëdhënieve në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe acquis të BE-së pa vonesa të mëtejshme”, thuhet në konkluzion duke shtuar se kjo marrëveshje duhet të adresojë të gjitha çështjet e pazgjidhura dhe të kontribuojë në stabilitetin rajonal.
Këshilli u bën thirrje të dyja palëve që të përmbahen nga veprimet e njëanshme dhe provokuese që mund të çojnë në tensione dhe dhunë dhe nga retorika që nuk është e favorshme për dialog, duke i kujtuar Kosovës dhe Serbisë se ndajnë përgjegjësinë për të siguruar paqen dhe stabilitetin. Ministrat e BE-së rikujtojnë rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë të Kosovës me misionin EULEX dhe aktorë të tjerë relevantë ndërkombëtarë.
BE shpreh keqardhje të thellë për kthimin e Serbisë në përputhje me politikën e jashtme evropiane, veçanërisht për sanksionet kundër Rusisë dhe Bjellorusisë, si dhe për aktivitetet e politikës së jashtme që bien ndesh me qasjen e përbashkët të BE-së. BE mirëpret “përparimin e përgjithshëm” të Serbisë në negociatat e anëtarësimit, në të cilat 22 nga 35 kapitujt janë hapur deri më tani, por thekson se reformat në sundimin e ligjit dhe të drejtat themelore kanë nevojë për një “vrull të rinovuar”.
Këshilli u bën thirrje autoriteteve në Serbi që “të dalin objektivisht në publik për BE-në dhe të përfshihen aktivisht në parandalimin e të gjitha llojeve të dezinformatave dhe manipulimeve të jashtme përmes të gjitha kanaleve mediatike”. Në pjesën e tekstit për sundimin e ligjit, thuhet se Serbia duhet të tregojë vullnet politik për të forcuar luftën kundër korrupsionit dhe rezultate konkrete, të prekshme në këtë fushë.
Këshilli i BE-së shpreh “shqetësim serioz” për mungesën e progresit në lirinë e shprehjes dhe pavarësinë e medias, e cila ndikon në “mundësinë e votuesve për të pasur një zgjedhje të informuar gjatë procesit zgjedhor”. Një ftesë iu dërgua autoriteteve në Serbi që të zbatojnë urgjentisht një strategji mediatike “në frymën e qëllimeve të miratuara”.
BE pret që Serbia “menjëherë” të angazhohet në Dialog me Prishtinën për të arritur një “marrëveshje gjithëpërfshirëse ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve nga e drejta ndërkombëtare dhe acquis evropiane”.
Përfundimi ishte se marrëveshja duhet të “zgjidhë të gjitha çështjet e pazgjidhura midis dy palëve”, duke nënvizuar “pritshmërinë e fortë që të gjitha marrëveshjet e mëparshme do të respektohen plotësisht dhe do të zbatohen pa vonesë”./EWB
