Individët dhe kompanitë jorezidente në Shqipëri kishin më shumë se 50 mijë llogari në sektorin bankar shqiptar në fund të vitit të kaluar. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, numri i llogarive të jorezidentëve u rrit me 12.6%, rritje kjo ndjeshëm më e lartë në raport me llogaritë e rezidentëve, që vitin e kaluar u zgjeruan me 1.9%.
Numri i llogarive të jorezidentëve ka arritur nivelet më të larta historike dhe dominohet me llogaritë e individëve, me pothuajse 96% të totalit. Paralelisht, rritja e numrit të llogarive në vitet e fundit po shoqërohet edhe me rritje me ritme të larta të depozitave të jorezidentëve.
Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se vitin e kaluar depozitat e jorezidentëve në bankat tregtare shqiptare arritën vlerën e 21.9 miliardë lekëve ose 190 milionë eurove. Depozitat e jorezidentëve u rritën me 21%, normë rritjeje rreth katër herë më e lartë se rritja mesatare e depozitave në sektorin bankar shqiptar.
Depozitat e jorezidentëve janë një nga zërat që nuk përfshihen në përkufizimin e parasë së gjerë të ndjekur nga Banka e Shqipërisë në raportimin e statistikave. Rrjedhimisht, rritja e tyre nuk reflektohet në treguesin statistikor të depozitave të përfshira në paranë e gjerë, që përdoret përgjithësisht për të raportuar ecurinë e depozitave bankare me bazë mujore.
Megjithatë, tendenca e depozitave të jorezidentëve tregon një rritje në periudhën pas pandemisë, në linjë me ecurinë e përgjithshme të depozitave në sektorin bankar, madje me ritme më të larta.
Sidoqoftë, pesha specifike e depozitave të jorezidentëve kundrejt totalit të depozitave bankare është e ulët, me rreth 1.45% të totalit të tyre. Në fund të vitit 2022, totali i depozitave në sektorin bankar shqiptar arriti vlerën e rreth 1.52 trilionë lekëve. Depozitat e jorezidentëve në sektorin bankar shqiptar kane qenë historikisht të lidhura me emigrantët, që një pjesë të kursimeve të tyre kanë zgjedhur t’i mbajnë në bankat shqiptare. Në dekadën e fundit, depozitat e jorezidentëve arritën kulmin në fund të vitit 2014, për një shumë totale prej 24 miliardë lekësh. Gjatë viteve në vazhdim, vlera e depozitave të jorezidentëve pësoi një rënie graduale, duke zbritur në intervalin mes 13 dhe 14 miliardë lekëve para pandemisë.
Por, në dy vitet e fundit, ecuria e depozitave ka një tendencë të dukshme në rritje. Kjo fazë përputhet edhe me një cikël të ri të rritjes së remitancave, që mund t’i atribuohet kryesisht valës së re të emigracionit të shqiptarëve në dekadën e fundit. Ky cikël i ri emigracioni po përfshin gjithnjë e më shumë të rinjtë e arsimuar, që po shfrytëzojnë nevojën për punë të specializuar në vende të ndryshme të BE-së. Sipas Bankës së Shqipërisë, për 9-mujorin e vitit 2022, dërgesat e emigrantëve arritën në 592 milionë euro, në rritje me 10% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Rritja e depozitave të subjekteve jorezidentëve mund të lidhet gjithashtu edhe me shtimin e shtetasve të huaj që investojnë në pasuri të paluajtshme në Shqipëri. Investimet e huaja në pasuri të paluajtshme për 9-mujorin 2022 arritën vlerën e 225 milionë eurove, në rritje me 60% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Blerja e një prone në Shqipëri, kryesisht me qëllimin e një shtëpie të dytë apo me qëllim investimi, shoqërohet edhe me një prani të shtuar në Shqipëri dhe me mbajtjen e fondeve në bankat tregtare shqiptare./Monitor
