TIRANË- Fondi Monetar Ndërkombëtar ka bërë një vlerësim për PPP-të në Ballkanin Perëndimor, ku Shqipëria bashkë më vendet e tjera listohen shumë larg standardeve europiane, në raportin e saj të fundit “E ardhmja e PPP-ve në Ballkanin Perëndimor”. Sipas FMN-së, një tregues pozitiv i PPP-ve në vendin tonë është përcaktimi i vlerës tavan për këto projekte, që sjellë lehtësime në menaxhimin e tyre.
Një tjetër tregues pozitiv është përfshirja e PPP-ve është edhe lista publike e kontratave PPP. Shqipëria shënohet me të kuqe në matjen e rrezikut fiskal që kanë PPP-të, pra nuk ka një tregues të tillë, për mungesën e kostove të kontratave PPP në buxhet dhe mospërfshirjen e tyre në deficitin fiskal.
Për Shqipërinë dhe vendet e tjera të rajonit që kanë pothuajse të njëjta ngërçe në këtë sektor, FMN sugjeron se në kontratat PPP, për shkak të rrezikut që ato mbartin duhet të ketë më shumë kontroll institucional, përfshirjen më të madhe të Ministrisë së Financave, transparencë gjatë proceseve prokuruese si dhe menaxhim-raportim për kostot dhe rreziqet fiskale gjatë gjithë ciklit jetësor të PPP-ve.
FMN e përmend Shqipërinë si ndër vendet me rritjen më të shpejt të PPP-ve nga 2005-a, bashkë me Serbinë dhe Bosnjë Hercegovinën. Ajo thotë se këto vende iu drejtuan PPP-ve për të përmbushur hapësira infrastrukturore.
Për të zbatuar disa prej këtyre ndryshimeve, duhet të ndryshohen rregulloret ligjore.
“Shumica e vendeve të Ballkanit Perëndimor duhet të krijojnë procese të integruara të planifikimit të investimeve publike për identifikimin e projekteve prioritare, si bazë për krijimin e një tubacioni projektesh PPP. Prioritetet e PPP-ve duhet të përputhen me strategjitë përkatëse kombëtare të investimeve. Kornizat e qeverisjes gjithashtu duhet t’i japin Ministrit të Financave një rol kyç dhe aktiv në menaxhimin e një procesi portë për miratimin e projekteve PPP dhe në vlerësimin e kostove fiskale dhe rreziqeve të PPP-ve”,- shkruhet në dokument.
FMN thotë se menaxhimi dhe raportimi i rreziqeve fiskale mbetet një nga fushat më të dobëta për vendet e Ballkanit Perëndimor dhe se vendet duhet të krijojnë korniza për të vlerësuar rreziqet fiskale nga PPP-të, duke përfshirë sisteme specifike dhe baza të të dhënave gjithëpërfshirëse për të llogaritur detyrimet e qarta ose të nënkuptuara nga PPP-të.
“Përmirësimet në standardet e kontabilitetit nga qeveria për të pasqyruar më mirë PPP-të dhe shpalosja në buxhetet kombëtare do të ndihmonin në dhënien e një panorame më të plotë të rreziqeve të vërteta të PPP-ve,”- theksohet në raport./GazetaSi
