TIRANË– Qeveria ka nënvizuar se është ende në fazë studimi të alternativave të reja të financimit të borxhit duke kërkuar njohje më të mirë të përfitimeve dhe risqeve që ato mbartin.
Në raportin e monitorimit të vitit 2022 të Strategjisë Afatmesme të Menaxhimit të Borxhit 2022-2026 sillen në vëmendje obligacionet sociale dhe ato “green” të cilat kanë përdorim të gjerë në tregjet e kapitalit ku Shqipëria deri më tani ka eksploruar vetëm përmes Eurobondeve.
“Gjatë vitit 2022, Ministria e Financave dhe Ekonomisë ka vlerësuar mundësitë e përdorimit edhe të alternativave të reja të financimit, përveç burimeve tradicionale të huamarrjes. Për këtë arsye, janë organizuar disa takime virtuale me përfaqësues të Bankës Botërore për sa i përket detajeve të këtyre instrumenteve dhe avantazheve/disavantazheve. Në kushtesh ku këto lloje instrumentesh paraqesin një tërësi të panjohurash, Ministria e Financave dhe Ekonomisë do vijojë të eksplorojë në drejtim të njohjes sa më të plotë të parakushteve, përfitimeve dhe përshtatshmërisë apo gatishmërisë së vendit tonë për të avancuar me iniciativa të emetimit në tregjet e kapitalit të instrumenteve të financimit green apo sociale” thuhet në raport.
Por çfarë janë në fakt obligacionet sociale dhe ato që njihen si obligacione të gjelbra? Obligacionet sociale janë instrumente borxhi që përdoren për të financuar ose rifinancuar projekte sociale, qëllimi i të cilave është të adresojnë një problem të përbashkët dhe të ndihmojnë ata më të prekur.
Për t’u strukturuar mirë dhe për të dhënë rezultate, lidhjet sociale duhet të kenë një qëllim të caktuar dhe të matshëm. Projektet që financohen kalojnë në analizë të hollësishme mbi ndikimin real social që kanë. Ndërkohë obligacionet “green” janë hua që merren në tregjet e kapitalit dhe që synojnë investime në projekte zhvillimi si energjia e rinovueshme, efikasiteti i energjisë dhe uji i pastër. Edhe pse nuk ka avancuar në këtë aspekt qeveria ka hedhur disa hapa sa i takon investimeve që bëhen, ku në prokurime është futur koncepti i prokurimeve të gjelbra.
“Nga këndvështrimi mjedisor dhe social, Ministria e Financave dhe Ekonomisë ka ndërmarrë hapa konkrete në drejtim të sigurimit të një ndërgjegjësimi më të lartë të impaktit mjedisor dhe social, me rishikimin e procedurave të menaxhimit të investimeve publike. Në muajin dhjetor 2022 janë miratuar nga Këshilli i Ministrave, nëpërmjet Vendimit Nr. 887 datë 27.12.2022, procedurat e reja të menaxhimit të investimeve publike, të cilat, në tërësinë ë përmirësimeve që sjellin në këtë fushë, parashtrojnë një qasje të avancuar sa i takon impaktit mjedisor, klimaterik dhe atij social të projekteve të investimeve. Çdo projekt i mundshëm investimi që synohet të financohet, do të vlerësohet duke konsideruar gjithashtu, si një element/parim të rëndësishëm, edhe vlerësimin mjedisor dhe impaktin klimaterik” thuhet në raport./Monitor
