Në media u raportua pak ditë më parë se një megatender i KESH prej 20 mln euro blerje energjie për 13 ditë, kishte mbushur xhepat e disa personave, sigurisht biznesmenë dhe zyrtarë pranë qeverisë. Përfituesit edhe pse nuk bëhen emrat e tyre nga ana e Koorporatës Elektroenergjetike, pak a shumë dihet se kush janë. Të njëjtët që pasurohen nga raportet e tyre kontraktuale me KESH-in.
Më konkretisht, KESH ka shpenzuar mbi 20 mln euro për vetëm 13 ditë përmes tenderave për blerjen e energjisë elektrike. Kështu, në procedurën e 4 nëntorit, KESH ka kërkuar 62 580 MWH energji dhe 7 119 MWh në tenderin e datës 11 nëntor. Për të njëjtat periudha kohore KESH ka blerë vazhdimisht më pak se gjysmën e energjisë elektrike nga sa ka blerë në dy tenderët e fundit. Për më tepër çmimi i energjisë është rritur me mbi 50 euro për megavat.
Nëse më herët KESH ka blerë energji me një çmim mesatar prej 100 eurosh për MWh sot atë e blen me mbi 150 ndërsa gropa në buxhetin e shtetit nga energjia elektrike është shumë e madhe.
Gjithashtu, newszone.al ka mësuar se KESH ka zhvilluar edhe një procedurë tjetër tenderi të majme dhe komplet jashtë logjikës së tregut të blerjes së energjisë, pra me çmim më të kripur se bursa.
Kujtojmë se Shqipëria investoi në ndërtimin e bursës Shqiptare ALPEX 2.2 mln euro e cila ende nuk përdoret. Gjithnjë është marrë si referencë bursa hungareze HUPX por tanimë tenderët po zhvillohen jashtë bursës duke përdorur një platformë ku bëhet publik vetëm rezultati.
KESH po përdor një sistem të brendshëm, “treding” i cili nuk i lejon kujtdo akses duke e thelluar edhe më tej mungesën e llogaridhënies për paratë publike.
Kush i fiton tenderat e KESH ndër vite
Info Telecom e Marin Gjonaj 2 vite më pare i shiti KESH-it 51.3 milion euro energji. Të dhënat zyrtare të siguruara nga Kronos dëshmojnë se dy kompani në fushën e tregtimit të energjisë që marrin pjesë në tenderat e KESH: Info Telecom dhe Ener Trade janë të lidhura me një pronar: Marin Gjonaj. Te e para Gjonaj zotëron të gjitha aksionet, ndërsa te firma tjetër ndan gjysmat e kuotave me Artur Mickaj (ose Artur Micko), një eksponent i PS dhe drejtor i rëndësishëm në Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjetikës. Pra, drejtori Micko alias Mickaj indirekt i jep tenderin kompanisë Ener Trade ku është vetë aksioner.
Me të dyja këto kompani Gjonaj i ka shitur KESH-it vitin e shkuar 70.2 milion euro. Ekspertët e shohin këtë situatë si një shkelje të konkurrencës e cila ndalohet nga ligji i Prokurimit Publik dhe duhet të denoncohet nga autoritetet që gjenden përballë këtyre rasteve. Këtë vit, tenderat që ka përfituar Info Telecom dhe Ener Trade duke i shitur energjinë KESH-it, janë në shifra marramendëse.
Vlen të kujtojmë se asnjë prej firmave që i shesin energjinë KESH-it nuk janë prodhues të energjisë, me përjashtim të Ayen Trade që ka hidrocentralet Fang dhe Peshqesh.
Të tjerat blejnë energjinë në bursa dhe pasi vendosin një marzh të mirë fitimi për veten, ia shesin kompanive publike. Këta sot janë ndër më të pasurit të në Shqipëri, por shpenzimet për operacionet e kompanisë i kanë mjaft të ulëta. Ata paguajnë 2 deri në maksimumi 3 punonjës duke u bërë mirëfill “sekserë”. Pra, Marin Gjonaj fiton tenderin e KESH-it pa konkurrencë, blen energjinë në tregun ndërkombëtar me çmim nën mesatar dhe ia shet qeverisë shqiptare me çmim të kripur. SPAK duhet të marrë në shqyrtim me urgjencë procedurat e prokurimeve publike në KESH dhe OSHEE, sigurisht duke mbajtur në vëzhdim edhe aktivitetin e kompanive të Marin Gjonajt pasi dukshëm qëllimi nuk është përmbushja e detyrimeve ndaj konsumatorit, por përfitimi personal i biznesmenit në fjalë dhe zyrtarëve që firmosin milionat e tenderave. Newszone.al do të publikojë në vijim edhe dokumentet zyrtare nga grabitjet që i bëhen shqiptarëve nën emrin e furnizimit me energji elektrike duke e blerë jashtë, në një kohë kur digat e HEC-ve janë plot.
Përfitimet e kompanive pa bërë asgjë
Gjatë viteve 2021-2023, Ener Trade siguron miliona euro fitime nga tregtimi i energjisë elektrike ku vazhdimisht ka patur akuza në media në lidhje me çmimet e aplikuara, të cialt rëndojnë ndjeshëm bilancin e KESH. Përgjatë kësaj periudhe, kompani të ndrysjme si EFT, GSA, Tirana International Development, Info Telecom, Ener Trade dhe Noa Energy shitën energjinë e KESH duke siguruar në total dhjetëra milionë euro fitim. Vetëm në vitet 2021-2022, Ener Trade ku Micko ose Mickaj ka gjysmën e aksioneve fitoi 24 milionë euro nga këto transaksione, ndërsa në vitin 2023 deklaroi më shumë se 2 milionë euro fitim. Problemi sipas ekspertëve në këtë mes lidhet me KESH-in, i cili nuk doli vetë në treg por përdori kompani si ato të mësipërmet, përfshirë edhe kompaninë e Mickos alias Mickajt si sekser duke i transferuar atyre miliona euro fitime vetëm se operuan si “middle man” dhe asgjë më shumë. Në emër të ish-nënkryetarit të FRESSH, rezultojnë katër kompani, ku në tre prej tyre ka ndarë aksionet me një tjetër biznesmen, kurse kompaninë e katërt e ka të gjithën të vetën. I gjithë aktiviteti i Mickos është i fokusuar në tregtimin/prodhimin e energjisë elektrike dhe çuditërisht në prodhimin e kriptomonedhave, siç është kompania Crypto World3. Prodhimi i kriptomonedhave është një aktivitet i parregulluar me ligj në Shqipëri dhe herë pas here policia ka gjetur arsye për të kryer aksione duke shpallur biznesmenë të njohur në kërkim apo duke sekuestruar laboratorë të kompanisë Crypto World2 në pronësi të Marin Gjonajt i cili atë kohë u shpall edhe në kërkim nga policia. Policia zhvilloi aksione për arrestimin e tij, por më pas biznesmeni u shfaq duke lëvizur i lirë. Ç’ka krijoi dyshime të forta se policia dhe Gjonaj ishin “marrë vesh”.
Newszone.al
