TIRANË– Kryeministri Edi Rama ka publikuar këtë të shtunë podacastin e tij të radhës ku të ftuar kishte kryebashkiaken e Durrësit Emiriana Sako, e cila njëherazi është kandidate për një mandat të dytë në vendoret e 14 majit. Kryebashkiakja e Durrësit ka folur për punën, sfidat, jetën persona dhe fëmijërinë duke treguar dimensionet e saj por dhe atë çfarë ka bërë deri më tani në drejtimin e qytetit bregdetar. Po ashtu Sako ka zbuluar dhe takimin e parë me Ramën dhe bisedën me të.
INTERVISTA E PLOTË:
Edi Rama: Emirjana Sako,Kryetarja e Bashkisë së Durrësit me të cilën jemi takuar në rrethana të jashtëzakonshme, në kuadrin e një gjendjeje të jashtëzakonshme dhe në një komunikim të pazakonshëm. Të kujtohet?
Emiriana Sako: Po. S’besoj se do e harroj ndonjëherë. Fjalia me të cilën ne jemi takuar, kemi qenë në një mbledhje zoom sepse në kohën kur unë mora detyrën e këshillit bashkiak nuk ishte e mundur që të bënim aktivitete në terren prej pandemisë, pra dy sfida të mbivendosura tërmeti dhe pandemia dhe fjalia që ju më keni thënë është: “merr një krevat dhe fli në bashki tani”, që ishte për një person që sapo kishte marrë një detyrë, çfarë detyre në një moment shumë të vështirë të qytetit të Durrësit, ku përveç tërmetit ishte dhe pandemia. Nuk ishim takuar asnjëherë më parë. Unë nuk kisha patur mundësi që të takohesha me ju më herët. Ndodhi në këtë mënyrë.
Edi Rama: Ti ke dalë në jetë, pra ke ardhur në jetë në momentin që unë isha duke dalë në jetë se kam qenë në studimet e larta kur ti ke lindur dhe ke lindur në Durrës. Çfarë mendove në sekondën e parë që linde?
Emiriana Sako: Kam lindur në Durrës në 1983 në nëntor edhe jam vajza e madhe e familjes. Kam dhe dy vëllezër të tjerë. Prindërit e mi janë njerëz të thjeshtë, pra bënin një punë, im atë në UMB pra në Uzinën Mekanike Bujqësore të Shkozetit, ndërsa nëna ime punonte në Telekom prej 32 vitesh, doli pastaj në asistencë në vitin 2007. Unë isha vajza e madhe e familjes si të thuash isha gëzimi i parë. Pas një viti lindi vëllai im dhe pas 10 vitesh me dëshirën për të pasur një vajzë tjetër lindi vëllai im tjetër. Kështu që kjo është familja ime. Ne jetonim në një apartament të vogël ku jetojnë dhe prindërit e mi sot bashkë me gjyshërit sepse ishim një familje nga ato klasiket ku jetonin tre brezat bashkë, siç ka qenë shumica e shqiptarëve. Ajo që mendoj shpeshherë kur shkoj atje, them si ka mundësi që kemi ndenjur 7 veta në 68 metër katror dhe kishim dhe hapësirë për të rezervuar një nga ambientet e quanim dhomë pritjeje ku nuk ulej asnjeri asnjëherë se gjoja priteshin njerëz që uleshin gjithmonë atje ku qëndronim ne më së shumti, por kjo mund të jetë një plagë social e mirëfilltë domethënë për t’u studiuar.
Edi Rama: Po, dhe dhomat e pritjes ishin dhe pjesa më e ftohtë e shtëpisë sepse qëndronte aty për të pritur njerëz, por njerëzit hynin në kuzhinë që të gjithë.
Emiriana Sako: Ekzakt!
Edi Rama: Çfarë kujton nga fëmijëria në Durrës dhe si të kujtohet sot fëmijëria me sytë e kryetares së bashkisë së Durrësit?
Emiriana Sako: Ok, e vështirë. Si fëmijë ajo që kujtoj gjithmonë që e krahasoj dhe me fëmijët e mi është që iknim në shkollë vetëm, pra pa na shoqëruar njeri. Në klasën e parë mbase më kanë shoqëruar prindërit pastaj në klasën e dytë që i bie 8 vjeçe, çantën në kurriz e kalo tre katër rrugë deri sa të arrish në shkollë. Kujtoj praktikisht rrugën e shkollës, nga Biblioteka deri te ish dentistët, shkolla “Dalip Tabaku” quhej atëherë, sot është “Jusuf Kuka”. Kujtoj, duke qenë se ime më punonte në Telekom shpeshherë shkoja dhe te puna e saj që bëja detyrat dhe lagjen e Kuminit, e cila nuk ka pasur një metamorfozë të madhe në krahasim me çfarë ka ndodhur në pjesën tjetër të qytetit të Durrësit. Dhe patjetër kujtoj rrugën e plazhit, të Currilave, pra nga shtëpia shkonim në këmbë nëpërmjet kodrës së Vilës, zbrisnim atje maloren për të arritur në plazh dhe kjo ishte një nder pjesët më të lumtura të fëmijërisë apo të një kujtese të një fëmije le të themi.
Edi Rama: Ti duhet të kesh qenë sidoqoftë e rritur mjaftueshëm edhe pse ende e vogël për të filmuar me sytë e kuriozitetit fëminor momentet e mëdha dramatike të ikjeve nga Durrësi. Kujton gjë?
Emiriana Sako: Po, patjetër. Mendoj që këto kujtime kanë mbetur aty për më shumë sesa 30 vite deri kur në 8 gusht të vitit 2021 ne patëm një aktivitet me qytetin e Barit, pra bashkia Durrës dhe bashkia e Barit, pati një aktivitet, i cili u bë dhe në Durrës dhe në Bari në kujtim të nisjes së anijes “Vlora”. Patëm ekspozita, takime dhe në ekspozita duke parë foto të ekspozitave mua më erdhi në kujtesë një pamje nga shtëpia ime dhe kujtoj që anijet që qëndronin në port nxinin nga njerëzit, por këtë gjë nuk kisha si ta kuptoja, nëse nuk po ndodhte diçka brenda shtëpisë time. Pra, kjo mund të ishte thjeshtë një pamje që humbte në sytë e një fëmije, por brenda shtëpisë time im atë bëhet gati që të niset për në Itali. Vishet, merr bukë me vete dhe priste një shokun e vet që të niseshin të dy. Në atë kohë gjyshja ime u alarmua sepse ne sigurisht ne e dinim që duhet të iknim, por jo pse duhet të iknim atje dhe nuk mund të iknim ne komplet si familje sepse ne ishim shumë të vegjël, unë dhe vëllai im, kështu që do nisej vetëm babai im. Ndërkohë gjyshja i lutej që “mos u nis, ke fëmije të vegjël, kush do kujdeset, babai jot është i paralizuar”, etj me radhë dhe këto e bënë atë që mos të nisej. Por ky diskutim brenda familjes shënoi, la një shenjë si të thuash në kujtesën time që në atë kohë isha 8 vjeçe. Nëse im atë do ishte nisur, besoj që nuk do ishim duke folur në këtë Podcast.
Edi Rama: Ndërkohë jeta të çoi në rrugën e arkitekturës. Pse?
Emiriana Sako: Unë kam pak dhunti për vizatim nga im atë sepse ai përveçse mekanik në UMB ka qenë dhe në institutin e projektimit nr. 6 që ka qenë në Durrës, pra ka qenë një nga institutet e projektimit të ushtrisë mesa kujtoj dhe ai kishte një prirje për vizatim, vizatim teknik etj dhe kishte një prirje inxhinierike. Kjo është trashëguar dhe tek unë dhe që në vitin e parë të gjimnazit, unë fillova të krijoja idenë e arkitekturës si formim. Duke qenë se në njëfarë mënyre e mora këtë vendim herët, u dedikova që të studioja dhe të fokusohesha më tepër në vizatim teknik, në vizatim të lirë, të gjitha llojet e grafikës le të themi plus në këto shkencat ekzakte, matematikë, fizik kam qenë mirë me mësime dhe këto bënë që të fokusohesha këtë 4 vjeçar të gjimnazit për të shkuar drejt konkursit vetëm në degën e Arkitekturës. Pra, nëqoftëse në kohën që unë konkurroja futeshin në konkurs në disa degë, pra këta që ishin mirë me mësime të paktën provonin mjekësi, inxhinieri, provonin disa degë, të cilat ishin të rëndësishme. Unë në fakt konkurrova vetëm në degën e arkitekturës dhe përfundova më tej studimet për të vazhduar të ushtroj profesionin tim
Edi Rama: Dhe vazhdove edhe me një shkollë apo specializim në Itali?
Emiriana Sako: Po, kam bërë 2002-2008 ka qenë formimi në fakultetin e Inxhinierisë së ndërtimit, dega e arkitekturës dhe më tej në 2011 pata mundësinë që të bëj një specializim në Romë po për këtë për housing një tematikë nga këto të energjetikës, në degën e arkitekturës ku fillova dhe njëfarë eksperience në një studio projektimi atje dhe me thënë të drejtën isha e dyzuar të qëndroja apo të kthehesha.
Edi Rama: Këtë doja të të pyes. Pse u ktheve?
Emiriana Sako: Atje duhet të merrja tre mjete që të shkoja në punë duhet të mbaja një laptop nja një orë në kurriz, domethënë do ndërroja dy autobusë dhe një metro që të arrija në këtë studio. Punoja gjithë ditën pa asnjë ditë pushimi për të bërë të njëjtën rrugë në kthim dhe sigurisht në Romë konkurrenca është shumë e madhe, është një qytet, i cili dhe studentët i vendos përpara një blloku sepse ka bukuri të rëndësishmë e të tjera me radhë. Ka shumë studio arkitekture. Ka një konkurencë të madhe. Kishte shumë arkitektë, të cilët punonin kamariera në qendër historike dhe ku fitonin shumë herë më tepër sesa të ushtronin profesionin dhe kjo më bëri që të mendoj që në Shqipëri kisha më shumë hapësira për të ushtruar profesionin tim dhe patjetër kisha më shumë hapësira për të punuar.
Edi Rama: Nuk më duket mua, por tani më përforcon këtë ide tregimi me sforcën fizike, që ti je një njeri që ke marrëdhënie të mira me sforcot fizike dhe fiskulturën në përgjithësi. Kështu më është dukur gjithmonë, por tani mu përforcua.
Emiriana Sako: Në fakt, pesha ime nuk e sfidon shumë gravitetin, le të themi, por unë nuk e duroj dot fiskulturën me thënë të drejtën, pra edhe në shkollë kam qenë e mirë te vizatimi gjithmonë, kam pasur qejf biologjinë, më pëlqente. Mbase ka qenë meritë edhe e mësueses. Kam pasur një mësuese shumë të mirë, të respektuar dhe ende i mbaj mend ato proceset e mejozës, mitozës dhe kromozomet e çuditshme, por lënda që nuk duroja dot dhe që çfarë nuk sajoja për ta shmangur ishte fiskultura. Në qoftë se zysha do na vinte të vraponim 50 metërshin, unë do kisha një argument që kam ndrydhur këmbën apo kam tërheqje muskulare, që nuk vrapoj dot e të tjera me radhë. Nuk isha shumë tip i shkathët nga ana fizike.
Edi Rama: Tani, vlera e këtij bashkëbisedimi duhet të jetë sipas meje, po nuk e di sa do ta realizoj në këtë eksperiencë të re që të thuhen gjërat pa e pasur mendjen tek ata që mund të dëgjojnë, pra si ballë për ballë, po këtu vështirësia prap mbetet sepse përgjithësisht ndjesia ime është që ju dhe ballë për ballë kur jeni me mua nuk i thoni gjërat siç i mendoni të gjitha dhe unë po provoj.Cili ka qenë momenti i parë i kontaktit tënd serioz ose më saktë kur ti ke menduar pa e menduar që do ishe vetë ndonjëherë pjesë e saj, por kur ke menduar për politikën dhe çfarë ke menduar momentin e parë kur ke filluar të mendosh për politikën si një spektatore, qytetare, kalimtare?
Emiriana Sako: Dua ta filloj duke qenë e sinqertë që nuk kam pasur ambicie për të qenë kryetare bashkie.
Edi Rama:Jo, kjo dihet se nuk kishe ambicie që të çoi, të çoi tërmeti. Po këtu po pyes për diçka tjetër, përpara sesa të vijmë te drejtimi i bashkisë. Çfarë ke menduar për politikën? Domethënë ke menduar që është një punë e poshtër dhe?
Emiriana Sako: Më tepër indiferente sesa punë e poshtër. Pra, kam pasur një paragjykim, mendoj që është momenti tani edhe për të dhënë një model. Kur je i ri dhe të jepet një mundësi për të dhënë një model sa i takon politikës.
Edi Rama: Modeli është tjetër. Ti, për hir të së vërtetës po e bën atë pjesën tënde me modesti, me vullnet, me shumë ambicie që e menaxhon mirë që nuk e tregon haptas që e ke dhe me shumë përkushtim, por pa shkuar te modeli sepse është shumë interesant një fakt që unë kam parë shumë njerëz që nuk e kanë dashur fare politikën dhe e kur unë u jam afruar në përpjekjen që t’i afrohem në gjithë atë proces tanimë të gjatë të futjes së gjakut të ri në organizmin e Partisë Socialiste, e kam ndeshur në mënyrë të vazhdueshme refuzimin, por pastaj kam parë edhe sesi një pjesë e konsiderueshme e tyre janë kthyer në pasionantë të asaj pune.
Prandaj të pyeta për raportin me politikën sepse fatkeqësisht shumëkush e mendon politikën si një punë të poshtër siç thashë dhe si një pisllëk, si një gjë, të cilës as nuk duhet t’i afrohesh, s’duhet t’i dëgjosh erën, s’duhet t’ia dëgjosh zërin, por ata që e mendojnë kështu, dhe janë shumica, e harrojnë që pa politikën s’do bëheshin kurrë gjërat që i kanë ndodhur njerëzimit dhe politika mund të jetë shumë e mirë, mund të jetë dhe shumë e keqe në varësi nga duart në të cilat bie dhe nga mënyra si përdoret, por mbi të gjitha sa më shumë njerëz të merren me të, aq më pak politika mund të merret me njerëzit në mënyrë të gabuar. Gjithësesi kthehemi te rrugëtimi yt dhe te pse-ja e përpjekjes tënde, por dhe dëshirës tënde për të vazhduar megjithëse në përgjithësi kam parë shumë njerëz që nuk duan të hyjnë në këtë valle, por ende nuk shkoj dot te gishti i dytë për të numëruar ata që duan të dalin nga kjo valle. Çfarë ke ndjerë dhe çfarë ndjen si kryetare e bashkisë së Durrësit në këtë proces? Pra, si ka evoluar ndjesia ndaj kësaj detyre dhe këtij roli në këtë periudhë?
Emiriana Sako: Përpara se t’i përgjigjem kësaj pyetje, doja të bëja një refleksion të asaj që kam ndier unë të paktën në këtë tre vjeçar për të qenurit pjesë ne politikë. Në përgjithësi, edhe nga të rinjtë që janë pritet mbase një lloj agresiviteti për t’u bërë i barabartë me atë medium që është në Shqipëri që të jesh politikan duhet të bësh debat, duhet të jesh i sherrosur gjithë kohës e të tjera me radhë dhe unë kam qenë e kundërta e kësaj sepse këtë formim kam edhe këtë natyrë kam. Në përgjithësi jam e fokusuar te puna dhe te raporti me njerëzit. Ajo është më e rëndësishmja për mua, por kur kam qenë në Komision Hetimor patëm një farë përplasje me grupin e komisionit dhe në fakt, unë isha… po të më shpoje nuk me dilte një pikë gjak në atë debat që patëm aty sepse më dukej i padrejtë. Më dukej i kërkuar sepse unë isha në një fushatë zgjedhore. Pra, më dukej si një mizanskenëtamam kështu më dukej. Ndërkohë, njerëzit më falenderonin, më thonin bravo për sjelljen, për qëndrimin, për përballjen që kisha bërë dhe nuk arrija t’i besoja syve se mua më dukej një gjë negative ajo që kishte ndodhur atje, ndërsa njerëzit e kërkonin këtë gjë mesa duket dhe kjo unë mendoj se duhet të ndryshojë sepse politika nuk bëhet vetëm nëpërmjet këtij debati kaq të fortë dhe shpesh herë shterpë, por bëhet nëpërmjet fakteve, qëndrimeve, nëpërmjet punës, e të tjera me rradhë siç bëhet në çdo profesion tjetër.
Edi Rama: Ky është zgjatimi në këtë fazën e dytë të jetës i asaj gjësë apo problematikës që ke pasur që e vogël me fiskulturën. Sforcimet ekstra nuk i do, por ndërkohë do të ishte, jo vetëm e kotë, por edhe dështim nga ana jonë sot që ta anashkalonim faktin se Durrësi nuk është një qytet i thjeshtë. Komuniteti është një komunitet kompleks. Përgjithësisht, durrsakët janë njerëz që të japin ujë në bisht të lugës dhe nuk hyjnë tek ata pasionantët për të treguar ndjenjat e tyre apo mendimet e tyre, por bëjnë vlerësimet e tyre dhe pastaj në fund të sjellin faturën, ashtu sikundër, nga ana tjetër, është dhe goxha kompleks.
Tani, një person që, siç e the dhe vetë, nuk e sfidon shumë tokën me peshën që ka dhe gravitetin qëe mban, duke qëndruar në ekuilibër mes erërave që mund ta rrëzojnë nga momenti në moment, për shkak të kilogramëve të pakët dhe të një personi që nuk i do sherret, që nuk i do përplasjet, nuk e do as fiskulturën si ushtrim fizik, as fiskulturën si ushtrim gjuhësor, si e bën në këtë kompleksitet?
Emiriana Sako: Ka pasur momente që kam qenë në vështirësi sepse situata kur unë fillova detyrën ishe më e vështirë sesa e kisha menduar, por ajo që i kam thënë vetës është “Ani bëj punën sepse çdogjë do gjejë vendin e vet”. Kështu që, për mua, veriu i drejtimit është vetëm puna. Kjo pastaj është, pra duke bërë punën, ke mbështetjen e njerëzve.
Edi Rama: Sa përshtypje të bën presioni, presioni i opinionit, presioni i grupit të interesit, presioni i vendimmarrjeve që shpeshherë bëhen të vështira për arsye nga më të ndryshmet. Të lënë pa gjumë, për shembull?
Emiriana Sako: Po varet. Në qoftë se ka një presion të pabazuar, zero, pra një media apo një..pra që thonë fakte, të cilat unë jam shumë e qetë që nuk qëndrojnë. Presione nga grupet e interesit përpiqen që t’i dëgjoj se mbase ka grupe interesi, të cilët kanë të drejtë në atë që kërkojnë dhe përpiqem që të kem aftësinë e adaptimit të mendjes me zgjidhjet, pra të mos qëndroj kokëfortë në momente të caktuara ku realisht duhet marrë një vendim, i cili është për të mirën e të gjithëve, por të përpiqem të kem një mendje që adaptohet me zgjidhjet e reja.
Edi Rama: Por ndërkohë, nuk mund të harrojmë që ti, përveç këtij presioni të madh, ke dhe një presion tjetër, që është presioni i të qenit edhe nënë me dy binjakë,që kjo është një tjetër shaka e madhe e universit ndaj teje sepse universi pasi solli tërmetin dhe të vuri ty në krye të bashkisë e tani jemi tek sfida tjetër që…
Emiriana Sako: Po, është e vërtetë, kam dy fëmijë, dy djem, Tomas dhe Greg, binjakë, identikë, dhe ngjajnë shumë, të cilët janë 8 vjeç tani. Në fillim ka qenë shumë e vështirë, por me mua ka ndodhur kjo, që besoj se ndodh me çdo grua që bëhet nënë, që pasi bëhet nënë mund të mbajë akoma më shumë ngarkesë dhe përgjegjësi sesa mbante përpara se të ishte nënë. Kështu që, ata kanë qenë një, patjetër se duan kohën e vet e me radhë, por kanë qenë dhe si udhërrëfyes në këtë rrugën time. Shumë vendime që marr apo shumë gjëra që bëj i kam, si me thënë, përderisa i bëj për ata duhet dhe për të gjithë fëmijët e tjerë. Pra, në qoftë se Durrësi duhet të jetë një qytet më i mirë, unë së pari e bëj për fëmijët e mi që kanë lindur dhe rriten në këtë qytet, por automatikisht e bëj për të gjithë fëmijët e qytetit, pra qoftë shkollat, qoftë hapësirat publike; një qytet më të jetueshëm dhe më të mirë.
Edi Rama: Nga eksperienca ime personale, unë kam bindjen që sfida më e vështirë për ta bërë me sukses për një grua, për një bashkëshorte është të jetë gruaja e një kryeministri, por nuk e marr dot me mend çfarë sfide duhet të jetë për një burrë që të jetë burri i një kryetareje bashkie, lidhur me angazhimet që janë të domosdoshme për fëmijët, për shtëpinë. Për shembull, kush i lan rrobat në shtëpinë tënde, burri?
Emiriana Sako: Ai më ndihmon shumë në fakt, por rrobat jo, se do ishte troppo t’i kërkoja dhe këtë. Por, më ndihmon shumë, në fakt; me fëmijët pothuajse merret ai gjatë gjithë kohës, sepse nuk është problemi vetëm i shkollës; edhe ushqimin e hanë tek gjyshërit, kanë dhe sportin, futbollin, muzikën. Unë kam mbështetjen e familjes, patjetër, sepse është një punë që do një kompromis shumë të madh mes kohës së punës dhe sigurisht ti këtë kohë do t’ja marrësh familjes, por fatmirësisht më ndihmojnë shumë dhe prindërit e mi pa të cilët nuk e di si do ia kisha bërë, im shoq patjetër.
Sa jemi pa hyrë në Europë se kur të hyjmë në Europë do kërkojnë dhe prindërit pavarësinë e vet se në Europë nuk të mban njeri fëmijët, mesa di unë. Kështu që, kam një ndihmë të jashtëzakonshme nga familja.
Edi Rama: Për të ardhur tek Durrësi sot, si e shikon ti me sytë e tu? Unë kam qenë kryetar bashkie dhe unë e di që të jesh kryetar bashkie dhe ta bësh punën me përkushtim kthehet në njëfarë mënyrë në një sëmundje për të jetuar në mënyrë kaq intensive me detaje të caktuara sa nuk të lëshon më. Për shembull, unë edhe sot, jo vetëm në Shqipëri, por dhe jashtë e kam instiktive që shoh kazanët, koshat, bordurat, pluhurin, ato tabelat e lokaleve, padiskutim pastaj pjesën e urbanistikës dhe arkitekturës që e kam pasur pasion, por flas për këto aspektet e shërbimeve të përditshme. Si e shikon sot, në këtë aspekt, Durrësin midis asaj që ishte, midis asaj që është dhe asaj që ti mendon se duhet të jetë?
Emiriana Sako: Durrësi ka pësuar një transformim të vazhdueshëm në këtë 20 vjeçar, është një qytet, i cili është bërë më modern, më i hapur, ka një rritje të madhe të numrit të turistëve, shkon çdo vit në rritje dhe kjo patjetër ndikon tek shërbimet, tek cilësia e shërbimeve që jep sektori i biznesit, por unë gjatë punës time jam përpjekur të merrem me, ato punët e shtëpisë siç quhen; pra, pastrimi, ndriçimi dhe gjelbërimi, pra i kam dhënë një prioritet shumë të madh.
Sot, patjetër që Durrësi është një qytet më i pastër, këtë e thonë të gjithë banorët e tij. Nuk mund të them që jam e kënaqur nga puna; nga puna ka gjithmonë vend për t’u përmirësuar dhe për të bërë më shumë, por edhe me projektet madhore që ne kemi së bashku, mendojmë që do t’i japim një vend të ri të qytetit tonë, jo vetëm në rolin që ka në Shqipëri, por edhe në nivel ndërkombëtar.
Edi Rama: Unë e besoj këtë, por le të mos kalojmë këtë pjesën që e kemi dhe kur na dëgjojnë të tjerët, të vazhdojmë të flasim e të bëjmë këtë muhabetin që nuk na dëgjon njeri këtu. Përtej këtyre gjërave që janë detyrat e mëdha dhe të përditshme, kur vjen puna tek një qytet si Durrësi, edhe pse është një qytet i madh relativisht në Shqipëri, është një qytet shumë i vogël ku të gjithë e njohin njëri-tjetrin dhe të drejtosh një qytet ku të gjithë e njohin njëri-tjetrin siç ishte deri diku, jo plotësisht, Tirana, ku unë kam qenë kryetar bashkie, është pjesa më e vështirë e punës dhe është pjesa ku ndahet rruga midis një drejtuesi që e ka në vëmendje të përditshme, jo me fjalë, por me atë përkushtimin e vogël dhe ezaurues nga nervat ndaj individëve që i ndesh rrugës për 1001 halle dhe atij që nuk e ka dhe që i sheh të gjithë nga lart. Ti i përket kategorisë së parë dhe kjo është, mendoj unë, forca më e madhe e jotja që nuk ia përton kësaj pjese. Pra ato sforcot fizike të trupit dhe të gjuhës, i kompenson me këtë sforcon tjetër të durimit të brendshëm e të përkushtimin për të dëgjuar njerëzit e për t’u qëndruar nga mbrapa njerëzve e kjo ndoshta është dhe ajo që të energjizon më shumë.
Emiriana Sako: Është e vërtetë, kam shumë durim, jam karakterizuar gjithmonë, por në mënyrë të veçantë kjo është një punë që kërkon durim dhe kërkon t’i shkosh deri në fund gjërave, kërkon që pra unë mund të kem, t’i dëgjosh njerëzit me kujdes, pra unë mund të kemi 1000 probleme në kokë, ama kur dëgjoj një pensionist apo një qytetar, i cili kërkon banesë sociale, i ngri këto 1000 problemet e mia e të fokusohem tek problemi i tij. Plus përpiqem që të mos neglizhoj asnjë gjë nga kërkesat, nga gjërat që shoh, edhe kur takoj njerëz në rrugë që më thonë është prishur ai stoli atje, përpiqem që këtë gjë ta mbaj shënim e ta ndjek personalisht deri sa të bëhet, pra unë përpiqem që edhe të flas me stafin, të komunikoj pra njësoj si në familje, pra ta shpjegoj këtë gjë që është shumë e rëndësishme, koherenca.
Edi Rama: Sa herë gjatë gjithë kësaj periudhe tre vjeçare, sa herë ke menduar që çfarë merrem me këtë punë, më mirë ta lë fare?
Emiriana Sako: Asnjëherë!
Edi Rama: Nuk e ke pasur kurrë këtë…
Emiriana Sako: Jo, asnjëherë!
Edi Rama: Në momentin që të ka ardhur në majë të hundës nga ndonjë situatë mbingarkese.
Emiriana Sako:Ka pasur lodhje shumë domethënë. Unë e kam marrë detyrën në 23 prill të 2020 dhe e diela e parë që kam qëndruar paradite, pra që nuk kam shkuar në bashki fizikisht, ka qenë mbase gushti i 2021. Pra kjo ka qenë një kohë shumë intensive pune por unë e kam parë si një mundësi që…
Edi Rama: Po sa herë të ka thënë burri ca merresh me këtë punë, lëre fare.
Emiriana Sako: I kam thënë që para se të thoja po, i kam thënë, po të pyes që mos më thuash pastaj pse s’na pyete, më le mua me kalamajtë apo i le kalamajtë rrugëve. E kur më thotë kështu, i them që të pyeta.
Edi Rama: Po prindërit? Sa herë i gjen me çehre të vrarë, me ilaçe për t’u qetësuar nga çfarë dëgjojnë kur të sulmojnë.
Emiriana Sako: Po, ime më më tepër domethënë se im atë është më indiferent si natyrë, më i ftohtë, por ajo është, edhe në zgjedhjet e marsit ishte, domethënë nuk guxoja të shkoja në shtëpi atje se fillonte me pyetjet, po ky tha kështu, po pse e tha ai atë?
Tani është më e preokupuar që të takojë njerëzit e të bëjë fushatë për mua.
Edi Rama: Njerëzit që shikojnë politikën nga larg ose na shikojnë ne nga ekrani, e kanë të pamundur ta kuptojnë se çfarë kostoje është nga pikëpamja fizike, nga pikëpamja mendore, shpirtërore, të marrurit me politikë në vijën e parë, por mbi të gjitha e kanë të pamundur ta imagjinojnë e nuk kanë se si ta imagjinojnë pa qenë vetë, se çfarë fature të përditshme duhet të paguajnë njerëzit e familjes për shkak të kësaj politike që e shton në mënyrë eksponenciale faturën që është kudo në fakt, sepse unë nga të gjithë kolegët, qoftë aktualisht kryeministra, presidentë apo ish, e kam dëgjuar pjesën e kostos që familja gjithmonë është ajo që paguan për të dielat ku ti mungon, për netët ku ti mungon, për kohën kur ti je aty, por prap ti mungon sepse mendja jote nuk është aty, jep përgjigje pa lidhje, por në Shqipëri për shkak të kësaj politike e të këtij sherri të pafundëm e të kësaj balte shpifjesh e akuzash, kostoja për familjen ku shpesh herë familjarët përfshihen si pjesë e shënjestrës, është e paimagjinueshme.
Ndërkohë, arratisjet secili i ka në formën e vetë. Ti si i ke arratisjet? Arratisesh ku, në muzikë, në faqe librash, në ekrane telenovelash indiane? Ku?
Emiriana Sako: Televizor nuk shikoj fare, kam vite domethënë, por edhe nëse ka një moment që e gjej televizorin ndezur apo janë të tjerët prezentë të familjes preferoj të shikoj një emision italian social, ekonomik apo politik. Ndërkohë lexoj, leximi më ka shoqëruar gjithmonë sepse edhe në shtëpinë e prindërve kemi pasur një bibliotekë të konsiderueshme dhe ka vite që po ndërtoj bibliotekën time le të themi.
Leximi është pak si fiskultura për ca, si palestra për ca, unë e kam me lexim. Pra në momentin që lexoj shkëputem pak e futem në një botë tjetër, shkëputem nga këto të përditshmet e punës, shqetësimet,problemet e të tjerat me rradhë. Edhe muzika patjetër. Kam pasur dhe fotografinë si hobi mund të themi, por tani nuk kam as kohë as mundësi që të merrem me fotografi kështu që kam ngelur tek leximi. Domethënë jam kapur, jam varur vetëm pas leximit.
Edi Rama: Ok, pjesa tjetër e bisedës është publike, është e vazhdueshme, kështu që këtë bisedë jo publike, jo të vazhdueshme që në fakt ne e bëjmë për herë të parë edhe pse tanimë njihemi jo vetëm përmes Zoom-it, por dhe në shumë kontakte, mendoj që mund ta ndalim këtu dhe duke menduar se çfarë mund të dhuroj, të kam sjellë librin tim, sepse ti the që ke aftësinë që ndërkohë që dëgjon një njeri, dikë që të del përpara në mënyrë të paplanifikuar dhe ka një hall apo kërkesë apo shqetësim, je në gjendje që t’i ngrish 1000 gjërat e tjera që të shkojnë në mend për sa kohë duhet të dëgjosh atë kurse unë për këtë proces ngrirjeje më duhet të vizatoj gjatë kohës që flas dhe sidomos gjatë kohës që dëgjoj sepse përndryshe në zyrë ku në fakt ajo që kam ndjerë në muajt e parë ka qenë e tmerrshme, vazhdon të jetë prezentë, që je në zyrën më të rëndësishme të vendit, i rrethuar nga mure, por mure nuk ka, mure nuk ka sepse të vijnë me furi nga të gjitha anët erërat e lajmeve, të informacioneve, të ankesave, të kërkesave, të ngjarjeve, që ngjarjet janë gjëja më e frikshme, sepse siç tha MacMillan-i i famshëm kur e pyeti një gazetar se “çfarë ke frikë zoti kryeministër? Nga ngjarje bir, sepse janë e vetmja gjë që ne nuk e parashikojmë dot”. Kështu që, po ta jap librin tim dhe më vjen mirë që spontanisht kemi menduar e realisht kështu ka ndodhur se nuk është një skenar ky, kemi menduar të shkëmbejmë libër se më the më parë, por unë prandaj të thash ta lëmë për në fund.
Emiriana Sako: Unë këtë libër e kam lexuar në 2019, e kam lexuar vetë në 2019 dhe më la shumë mbresa. Duke qenë se Marina Abramovic është një artiste, pata mendimin, dëshirën që ta kishit dhe ju këtë libër si artist, jo si kryeministër, pra për të lexuar sepse është vepra dhe jeta e kësaj artisteje. E kam blerë në 2019 me idenë që atëherë ne nuk njiheshim bashkë me idenë që të ta nisja me postë, por pastaj ra tërmeti i shtatorit, ra i nëntorit, ndryshuan gjërat, erdhën kështu si erdhën dhe libri qëndroi gati 4 vjet, pra ky është viti i 4 që pret që të vijë tek ju.
Edi Rama: Marina Abramovic është një star, nuk kam pasur fatin ta takoj, por ia njoh veprën që në krye të herës. Kemi qenë bashkë në një ekspozitë shumë vite më përpara, por ajo nuk erdhi, solli vetëm një vepër të sajën. Ishin artistë të tjerë aty, por Marina nuk ishte prezente, kështu që nuk munda ta takoj me atë rast e nuk na ka kryqëzuar më kështu që u desh kryetarja e bashkisë s Durrësit që unë të marr këtë libër që nuk ia kam lexuar për hir të vërtetës.
Emiriana Sako: Më vjen mirë që nuk e keni lexuar.
Edi Rama: Kjo ishte Ani në një version tjetër, të një muhabeti pa kafe. Faleminderit Ani dhe nuk po të uroj sukses sepse bashkërisht do ta bëjmë suksesin dhe s’ka nevojë që t’ia urojmë njëri-tjetrit, aq më tepër me mikrofona.
Emiriana Sako: Faleminderit!
