Yield-et e bonove 12-mujore të thesarit pësuan përsëri rënie në ankandin e kësaj jave, duke vijuar trajektoren korrektuese nga rritja e fortë të gjysmës së dytë të vitit të kaluar.
Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se yield-i mesatar i ponderuar zbriti në 4.09%, nga 4.44% që kishte qenë në ankandin e mëparshëm të këtij muaji.
Edhe në këtë ankand pjesëmarrja e investitorëve rezultoi sërish mjaft e lartë, duke ndikuar sërish në uljen e yield-eve. Nga 5 miliardë lekë që ishte shuma e shpallur për financim nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë, në ankand u paraqitën kërkesa totale për 8.4 miliardë lekë.
Edhe në këtë rast, MFE ka vendosur të rrisë me 15% shumën e pranuar, duke e çuar vlerën totale të emetimit në 5.75 miliardë lekë. Pro rata apo pjesa e pranuar e ofertave konkurruese rezultoi sërish mjaft e ulët, në nivelin 9.4%.
Në muajt e fundit, qeveria po shfrytëzon likuiditetin e lartë në treg dhe rënien e ndjeshme të yield-eve për të marrë hua edhe më shumë se parashikimet dhe ndoshta për ti paraprirë një rritje të re të yield-eve, duke pasur parasysh se Banka e Shqipërisë ka paralajmëruar rritjen e mëtejshme të normave të interesit gjatë këtij viti.
Yield-i mesatar i ponderuar ka rënë me 1.38 pikë përqindje që nga fillimi i vitit dhe me 1.74 pikë përqindje nga muaji nëntor 2022, kur preku edhe nivelin më të lartë qysh prej vitit 2013.
Aktualisht, ndryshimi vjetor i yield-it të bonove 12-mujore është 2.5 pikë përqindje, nga rreth 4.2 pikë përqindje që kishte arritur në muajin nëntor. Kjo tregon se rritja e yield-it të bonove po korrigjohet gradualisht, duke iu afruar ndryshimit të normës bazë. Krahasuar me një vit më parë, norma bazë e interesit është rritur me 2.25 pikë përqindje, nga 0.5% në 2.75%.
Por, ngadalësimi i inflacionit në tremujorin e fundit të vitit i mundësoi Bankës së Shqipërisë të frenonte rritjen e normave të interesit. Ky efekt u përcoll edhe në tregun e letrave me vlerë të qeverisë, duke reduktuar pasigurinë mes investitorëve, duke sjellë rritje të pjesëmarrjes në ankande dhe duke ndikuar kështu në uljen e yield-eve.
Nga ana tjetër, frenimi i ndjeshëm i kredisë për sektorin privat në gjysmën e dytë të vitit të kaluar në mënyrë indirekte favorizon rënien e yield-eve, sepse orienton më shumë fonde të lira të sektorit bankar drejt investimit në bono dhe obligacione.
Ulja e yield-eve i ka një efekt pozitiv për qeverinë shqiptare, që vitin e kaluar u përball me rritje të ndjeshme të kostos së huamarrjes, por edhe me vështirësi për të siguruar shumat e planifikuara të huamarrjes, për shkak të pasigurisë së lartë mes investitorëve.
Por, korrigjimi në ulje i yield-eve është një frymëmarrje edhe për huamarrësit privatë, që kanë kredi në lekë me norma të ndryshueshme interesi. Këto kredi zakonisht bazohen në ecurinë e yield-eve të bonove 12-mujore, mbi të cilin aplikohet një marzh fiks interesi.
Rritja e yield-eve vitin e kaluar solli si pasojë edhe rritje të normës totale të interesit dhe të këstit mujor në rivlerësimin e radhës. Duke qenë se yield-i i bonove 12 mujore preku një ndryshim vjetore prej rreth 4.2 pikë përqindje, kjo solli shtrenjtim shumë të lartë të kësteve të kredisë për familjet dhe bizneset. Ulja e yield-eve e lehtëson disi barrën e rritjes së interesave për huamarrësit./ MONITOR
