Ka ndërruar jetë në moshën 95-vjeçare Mangosutho Buthelezi, një figurë me të cilën krenohet Afrika e Jugut, njëkohësisht edhe kryetari i kombit më të madh etnik, atij zulu. Buthelezi vdiq në orët e para të së shtunës, dy javë pasi kishte festuar 95-vjetorin e lindjes. Presidenti Cyril Ramaphosa drejtoi homazhet, duke e përshkruar shefin Buthelezi si një “udhëheqës të frikshëm”. Ai tha se kishte “luajtur një rol të rëndësishëm në historinë e vendit tonë për shtatë dekada”. Ja si shprehet ai:
“Princi Mangosuthu Buthelezi ka qenë një udhëheqës i shquar në jetën politike dhe kulturore të kombit tonë, duke përfshirë zbaticat dhe rrjedhat e luftës sonë çlirimtare, tranzicionin që siguroi lirinë tonë në 1994 dhe dispensacionin tonë demokratik”.
Ramaphosa shtoi se shefi Buthelezi kishte vdekur në orët e para të së shtunës, dy javë pasi kishte festuar 95-vjetorin e lindjes. Buthelezi ishte trashëgimtari i Zulus, grupi më i madh etnik i Afrikës së Jugut.
Disa të dhëna mbi jetën e Buthelezi:
Ai lindi në familjen mbretërore Zulu – nëna e tij ishte Princesha Magogo kaDinzulu, motra e mbretit Zulu. Buthelezi ishte kryeministër i KëaZulu, dhe në 1975 themeloi Partinë e Lirisë Inkatha, një lëvizje politike dhe kulturore e kombit etnik. Ai dha dorëheqjen si lider i partisë në vitin 2019 pas 44 vitesh në krye të saj.
Gjatë regjimit racist të aparteidit, ai themeloi partinë Zulu Inkatha pasi u zhgënjye nga Kongresi Kombëtar Afrikan (ANC). Mijëra njerëz u vranë në përleshjet midis mbështetësve të dy partive në fillim të viteve 1990. Por më vonë ai u mirëprit përsëri në grup, duke shërbyer si ministër i punëve të brendshme të Presidentit Nelson Mandela.
Shefi Buthelezi ishte një politikan mendjemprehtë, por kontrovers, i cili nuk ishte dakord me taktikat e veprimit të armatosur të ANC kundër sundimit të pakicës së bardhë dhe eci në një rrugë të moderuar si udhëheqës i kombit etnik-zulu. Ai ishte kundër sanksioneve ndërkombëtare ndaj Afrikës së Jugut, duke argumentuar se ato do të dëmtonin vetëm shumicën e njerëzve me ngjyrë në vend.
Gjatë përleshjeve në fillim të viteve 1990, ANC e Nelson Mandelës e akuzoi atë për bashkëpunim me qeverinë e pakicës së bardhë. Disa kishin frikë se dhuna mund të çonte në një luftë civile dhe të prishte tranzicionin drejt demokracisë, i cili bëri që Mandela të bëhej president në 1994. Shumë besonin se anëtarët e forcave të sigurisë së aparteidit po punonin me lëvizjen Inkatha për të luftuar ANC, por Buthelezi gjithmonë e mohonte këtë.
