KOSOVË- Qeveria aktuale e Republikës së Kosovës vijon procesin e bisedimeve me shtetin fqinj, Serbinë. Bisedime, ndoshta ndër më të vështirat për shkak të ngërthimit të një sërë faktorëve e interesave gjeopolitike dhe historike. Pavarësisht kësaj, nga sa evidentohet prej informacionit të bërë publik, duket se këtë herë, pala shqiptare po paraqitet me qëndrimin “Kurrë mos iu frikëso bisedimeve”.
Dhe po ashtu po fsheh më së miri lodhjen nga kompleksiteti i tyre dhe presioni. Mbi të gjitha, qeveria e Kosovës po i mban bisedimet mbi një terren të trashëgimit të marrëveshjeve të mëparshme, që mesa duket përmbajnë në to lëshime e tërheqje të dëmshme për Republikën e Kosovës, apo përfundime të arritura në një proces të “hyrjes në bisedime nga frika”.
Më 18 mars 2023, në Ohër (Maqedonia e Veriut) zhvillohet takimi i radhës për një tjetër raund bisedimesh, ndërmjet kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, dhe presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç. Presidentja Osmani është shprehur se nuk ka shumë shpresa te qasja e Serbisë në takimin e radhës me Kosovën në Ohër, por pret nga komuniteti ndërkombëtar t’i bëjë presion Serbisë.
I gjithë ky kalvar bisedimesh mbetet ende në një terren përkohshmërie, sepse flitet vetëm për “Marrëveshje për normalizim të marrëdhënieve” Kosovë – Serbi. Aspak nuk ka shprehje të drejtpërdrejtë të asaj çka duhet të ishte që në krye të herës, pika e vetme për bisedim: njohje reciproke shtetërore.
Parimi dhe e drejta historike, ligjore, njerëzore, si dhe e zgjidhjes në mënyrë të qëndrueshme të konfliktit ka kërkuar dhe kërkon që, më së pari, të njihej shteti i Kosovës nga Serbia, që të kërkohej falje për krimet e kryera në Kosovë, që Serbia të angazhohej për të mos sabotuar shtetin e ri të Kosovës dhe mbi këtë bazë të ngriheshin bisedimet për zhvillimin e marrëdhënieve.
Por jemi të ndërgjegjshëm që kjo nuk ndodh në botën joideale në të cilën jetojmë. Shqiptarët mund të shpresonin që në kohën e përhapjes së demokracisë në botë pas viteve ’90 dhe shpërbërjes së perandorive komuniste të Lindjes, interesi dhe e drejta e tyre të mos kishte përballë të njëjtin agresivitet nga Serbia si në fillim të shekullit ’20.
Megjithatë, edhe në këtë aspekt duket se ka pak ndryshim. Boshtet gjeopolitike kanë lëvizur nga këndet tyre më pak sesa zhvendoset boshti i planetit Tokë. Ndërkohë nga një shtet që duhej të ndëshkohej për rreshtimin e dukshëm me fuqinë e sotme të Lindjes agresore, Rusisë së Putinit, Serbia mjeshtërisht po e luan këtë kartë për të shtuar agresivitetin.
Ndërsa si në ‘913 duket se shqiptarët vijojnë të jenë kusuri i marrëveshjeve të mëdha. Por këtë herë, edhe për mëkate të veta. Pas viteve ’90, të çliruar nga ideologjia komuniste, ishte shumë më e mundur që faktori shqiptar të paraqitej më i fortë e më i përbashkuar në arenën rajonale. Ndërkohë, realiteti paraqitet krejt i ndryshëm.
Shqiptarët, ndër veti, nuk kanë as bashkimin e demonstruar në Lidhjen e Prizrenit më 1878, as frymëzimin e përbashkët të përçuar në Kuvendin e Taksimit në 1912 dhe as shpresën e të gjitha trojeve të mbjella me Shpalljen e Pavarësisë, në nëntor 1912.
Sot, beteja për kombin shqiptar dhe historinë e ardhme të tij bëhet në Kosovë e pikërisht në bisedimet me Serbinë. Për rrjedhojë, energjia e shtetit shqiptar, por edhe e klasës politike shqiptare në Mal të Zi e Maqedoninë e Veriut, duhet të shkojë në përforcim të shtetit të Kosovës.
Nuk kemi pse të jetojmë me kompleksin e “paqebërësit” fiktiv, kur agresori nuk mënon ta shprehë ashpër agresivitetin e tij. E gjithë politika shqiptare përqark Kosovës duhet të ishte e zëshme, në mbrojtje të interesave të shqiptarëve.
Sot, shqiptarët kanë përçarje territoriale si kurrë më parë dhe nuk duhet ta fshehim që kjo përçarje territoriale po mbështetet nga politika klanesh apo grupimesh të shqiptarëve që ndjekin ideologjinë komuniste të mbjellë në Republikën e Shqipërisë me motivin: atdheu i cili nuk është socialist, nuk është i yni.
Narrativa më e dashur shkon në favor të projektit të minishengenit apo Ballkanit të Hapur, një projekt që dita-ditës po dëshmon hapur se nuk përfaqëson interesat e shqiptarëve, përfshirë dhe ato ekonomike.
Nuk mund të mbajë zë të ulët politika shqiptare e Malit të Zi apo Maqedonisë së Veriut, pavarësisht se gjallojnë në shtete joshqiptare. Në të dy vendet, popullsia shqiptare është e konsiderueshme dhe shtetformuese dhe duhet të përdorë peshën e aksioneve të tyre në mbështetje të Kosovës.
Që konsolidimi i sotëm i Kosovës në të ardhmen të shndërrohet në përforcim të pozitës e dinjitetit të tyre në shtetet përkatëse. Ata nuk duhet t’i qasen interesit të shqiptarëve në Kosovë ashtu si Republika e Shqipërisë i është qasur interesit të shqiptarëve në Mal të Zi e Maqedoninë e Veriut.
Por mëkatarja më kryesore është politika zyrtare shqiptare që jo pak herë ka ndjekur rrugën e konfrontimit me qeverinë e Kosovës, të përkëdhelisë dhe mirëkuptimit me qeverinë e Serbisë dhe posaçërisht me presidentin Vuçiç.
Politika zyrtare shqiptare ka preferuar të ngërthehet në korrupsion e skandale të shumëllojshme, duke dobësuar fuqinë e shtetit, reputacionin në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe duke refuzuar de facto të kthehet në një kolonë mbështetëse e fortë në këtë proces bisedimesh dhe lehtësuese e presionit me të cilin përballet Kosova.
Në kohën kur ministri i Jashtëm i Greqisë, një vend që nuk e njeh zyrtarisht Kosovën, që në politikën e tij është shumë më pranë interesave serbe, e gjen me vend të vizitojë disa herë Kosovën, Kryeministri i Shqipërisë ka hapësirë në agjendën e tij të vizitojë Greqinë, për dy ditë, dhe të merret me ekspozitën e pikturave të tij. E tillë është rëndësia që u jep secili interesave shtetërore e kombëtare.
Me këto bisedime, Kosova duket se do të përballet e vetme, pa shqiptarët e tjerë përreth. E ka treguar se nuk ka frikë të bisedojë. Shqiptarët jashtë politikës zyrtare, me gjithë shpirt, urojnë të ketë dhe kurajën të përballojë presionet e pandershme dhe që mund të kenë pasoja të parikuperueshme. Mbi të gjitha, urojmë të mos nënshkruhen marrëveshje që falin tokë për paqe dhe falin shtetin për pushtetin.
Te shqiptarët e Republikës së Shqipërisë, rezistenca e Kosovës në bisedime do të shërbejë edhe si model për të krahasuar qasjen biseduese të shtetit tonë për elemente jo më pak të ndjeshëm e delikatë, si çështja e kufijve detarë apo e pranisë së autoritetit shtetëror në rajonet ku ushtrohet presion.
Edhe në Shqipëri kemi çështje jetike, për të cilat do të duhet të bisedojmë me këmbëngulje e rezistencë. Por, deri më tani, zyrtarët e Shqipërisë e kanë treguar që hyjnë në bisedime jo thjesht nga frika, por nga dëshira e madhe për të lëshuar vendin e shtetin, në emër të pushtetit./Monitor
